OVER STATISCHE ELECTRICITEIT

Gepubliceerd op 3 maart 2023 om 09:03

Wat is statische elektriciteit
Statische elektriciteit is een elektrostatische lading op een persoon of een ding. Normaal zijn personen en dingen neutraal geladen. Dat betekent dat er geen lading aanwezig is. Een lading ontstaat als er meer positieve(+) of negatieve(-) deeltjes ergens opzitten. De positieve deeltjes noemen we  protonen en de negatieve deeltjes elektronen. Dit zijn onderdelen van een atoom . Een atoom is een heel klein deel waarvan alles gemaakt is. Je kunt het vergelijken met legoblokjes.  Daarmee kun je alles maken. Net als met atomen. Een atoom is neutraal. Statische elektriciteit is dus alleen aanwezig wanneer de atomen niet meer neutraal zijn maar negatief(-) of positief(+) geladen zijn.

Hoe ontstaat statische elektriciteit
Statische elektriciteit ontstaat vooral door wrijving. Wrijving is dat er twee, of meer, oppervlakken met elkaar in aanraking komen en weer van elkaar afgaan. Op dat moment zijn er elektronen (negatieve deeltjes) die overspringen naar een ander atoom. Dit zorgt ervoor dat één van de oppervlakken negatief geladen wordt en de ander positief (omdat er protonen overblijven met te weinig elektronen om neutraal te blijven).  Hoe erg dit gebeurt ligt aan een aantal dingen zoals: het materiaal dat gebruikt wordt (welke stof), temperatuur  (hoe warm of koud is het), luchtvochtigheid (is de lucht erg droog door bijvoorbeeld de verwarming in huis. Of erg vochtig zoals de lucht vlak na een regenbui.), hoe hard je drukt tijdens het wrijven en hoe snel het plaatsvind. 

Vooral in de winter, als er een lage luchtvochtigheid is (als de lucht erg droog is), ontstaat een statische lading veel sneller en vaker. Dit is goed te merken wanneer je een wollen trui uittrekt. Deze heeft de hele dag tegen je aan gedrukt en gewreven en een lading gekregen. Tijdens het uittrekken kun je dan knetters horen overspringen van je trui naar je lichaam, je hoofd of je haar. Als je dit in het donker doet kun je zelfs kleine vonkjes zien. Dit komt omdat atomen het niet fijn vinden om een (negatieve of positieve) lading te hebben. Ze zijn graag neutraal. Op het moment dat de trui dan van je lichaam wordt getrokken proberen de elektronen die teveel zijn weer snel over te springen naar de protonen waar plek is of om via jouw lichaam naar de grond gebracht te worden waar er heel veel protonen zijn die nog wel plek hebben voor een elektron. 

Het ontstaat op verschillende manieren. Dit kan zijn tussen kleren, kleren en het lichaam, kleren en stoelbekleding (van de auto), je schoenen/sokken en vloerbedekking en tussen je kam en je haar. Dit kan vervelend zijn. Bijvoorbeeld dat je statisch geladen bent en als je in de buurt komt van een metalen voorwerp zoals een deurklink er een ontlading plaatsvind. Deze kun je vaak horen en voelen. Deze ontlading kan ook tussen twee mensen gebeuren. Zo geven mensen elkaar wel eens onbedoeld een schokje. Zo’n ontlading noemen we ook wel een Elektrostatic Discharge (ESD). Het kan ook andere dingen doen. Papier dat aan elkaar blijft plakken, dunne kleding die aan je lichaam blijft plakken en als je die trui uittrekt en je hebt droog haar is de kans groot dat het rechtop gaat staan. Ergere dingen zijn dat die vonkjes ook explosieve stoffen of gassen tot ontploffing kunnen brengen. Of bij electronica kan het ervoor zorgen dat het sneller kapot gaat of niet meer zo goed werkt.

Het gevolg

Nou, waarom vertelt Mr Willy dit allemaal? Gisteren was Mev. Willy jarig. En dan maken we er een leuke dag van. Heel klassiek: 's ochtends ergens een brunch, dan wat kringwinkels afschuimen en 's avonds thuis een bescheiden tête-à-tête. Ook een vaste gewoonte: een kaasschotel en een fles cava. En nadien pralines. Vlakbij is een pralinefabriek en die hebben ook een automaat waar je dus kunt kopen. En daar hebben ze dus ook een heel assortiment tweedekeuspralines. Identiek dezelfde, dezelfde smaak, alleen wat beschadigd, of er zijn er twee aan elkaar gekleefd of zoiets. Oogt dus niet. Je kunt ze niet voorzetten als je bezoek krijgt, maar perfect voor eigen gebruik. En voor hetzelfde geld heb je dus de dubbele hoeveelheid. Slecht voor de lijn misschien, maar ja, Mevr Willy verjaart maar één keer.

Maar terug naar die statische elektriciteit. Gisterenochtend tijdens de brunch was het dus gebeurd. Tijdens de maaltijd wilde Mr Willy Mevr Willy een kusje geven. Mag wel, per slot van rekening was het toch haar verjaardag. Klein kusje maar, zo op het voorhoofd. Twee oude knarren die elkaar staan af te lebberen, geen fatsoen, wat zouden de andere tafelgenoten ervan zeggen. En nu had Mr Willy aan tafel toch ergens een hoop statische elektriciteit verzameld, want dat kleine kusje gaf een vonk, écht een vonk, én een geknetter. Mijn lippen deden pijn, écht pijn, Mevr Willy's voorhoofd idem.

Was dus zo'n spreekwoordelijke kus waar de vonken vanaf vlogen. Maar helaas niet voor herhaling vatbaar. Het eerste uur wilde Mevr Willy geen tweede kusje. Zelfs geen hand wilde ze nog geven.

Nou ja, je kunt niet alles hebben. Het was een heel leuke dag en al was het dan pijnlijk, die kus blijft toch onvergetelijk.

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.