Ooit zei Mevrouw Willy tegen een kennis: "Mijn man heeft kanker." Het antwoord was: "Daar wil ik niets mee te maken hebben."

Nou, een origineel en eerlijk antwoord, waar ik nog altijd om kan lachen.

Want eigenlijk verwachten we te veel van anderen.

Aan de ene kant heb je de gewone mens, vrij van de verwoestende greep van kanker. Die leeft in een gezond lichaam, met als enige zorg de dagelijkse beslommeringen. Zich alleen maar druk makend over vuile kinderhanden of een omgestoten glas chocolademelk, de prijzen in de supermarkt, die vakantiereis die in het water valt door een staking, een ruzie met de buurman wiens hond halve nachten blijft blaffen, een boeman van een werkgever die je het bloed onder de nagels vandaan haalt, enzovoort. Toch een zalig ongecompliceerd leven, niet?

Aan de andere kant heb je meneer Willy (en talloze anderen), gediplomeerde kankerpatiënten. Zij beseffen, los van de lichamelijke klachten, dat ze palliatief zijn en dat doodgaan, vaak na een lange lijdensweg, geen verre toekomstmuziek is, maar een harde realiteit. Het confronteert je met de onontkoombaarheid van de dood en brengt een complexe mix van gevoelens met zich mee: angst, verdriet, woede, en berusting. Een zware last, vol emotionele pijn, waar je constant mee opgezadeld zit, die zwarte kraai op je schouder.

En hoe kun je nu van een gezond persoon, met een zorgeloos leven, verwachten dat hij daar begrip voor heeft?

Empathie?

Kijk, empathie is een krachtige menselijke eigenschap die ons in staat stelt om met mededogen en begrip naar anderen te kijken. Het stelt ons in staat om ons in te leven in de gevoelens en ervaringen van anderen, zelfs als we ze niet persoonlijk hebben meegemaakt. Maar empathie heeft zijn grenzen en volledig begrip hebben voor de innerlijke strijd van iemand die palliatief is en geconfronteerd wordt met het onvermijdelijke einde van het leven, ja, dat is voor veel mensen een brug te ver.

Meneer Willy had nooit empathie gehad. Mensen met kanker of een andere nare ziekte of levensprobleem, daar liep hij in een grote boog omheen. Mevrouw Willy mocht de honneurs waarnemen. Het is pas door zelf ziek te worden, door zelf geconfronteerd te worden met die mallemolen in je hoofd, door het contact met al die lotgenoten op de site, dat hij geleerd heeft wat empathie hebben betekent.

En, hoe droevig de reden ook is, het is een verrijking van je leven.

Een nicht van mij heeft borstkanker gehad. Mevrouw Willy had daar regelmatig contact mee. Tot de dag dat meneer Willy ziek werd. Toen heeft die nicht alle contact verbroken. Want zij was, na een borstamputatie, genezen verklaard en wilde dus totaal niets meer met kanker te maken hebben. Wilde rust in haar hoofd. Om maar te zeggen, begrip en empathie krijgen is niet zo vanzelfsprekend, zelfs bij mensen van wie je het wel zou denken.

Nou, om een lang verhaal kort te maken.

Meneer Willy verwacht dus niets van niet-kankerpatiënten. Het is natuurlijk leuk als ze eens vragen hoe het ermee gaat, en een enkeling is zelfs oprecht geïnteresseerd en toont medeleven, maar voor het overige... En een beetje hulp is altijd welkom, eens naar de kliniek rijden of zoiets. Maar voor veel buitenstaanders is omgang met palliatieve mensen te moeilijk, het brengt een aantal emoties mee waarmee ze niet kunnen omgaan, een inbreuk op hun veilige, zorgeloze leventje.

En daar heb ik begrip voor, ik ben er helemaal niet kwaad of ongelukkig over.

Als ik eens iets te vertellen of te klagen heb, doe ik het hier wel. Antwoord verzekerd.